نووسەر- کارۆخ سەید ڕزگار
ناوەندی بیرکردنەوە: پرسی مانەوەی کورد وەک ئامانجێکی سەرەکی لەژێر کاریگەریی ڕاستییەکانی جوگرافیای سیاسی و ئابووری جیهانی.
تێزی سەرەکی: سیاسەتی ئێستای کورد لە پانتایی نێودەوڵەتیدا، زیاتر ستراتیجیەتێکی مامەڵەکردنە بۆ مانەوە وەک لە ستراتیجیەتێکی بنیاتنانی دەوڵەت ی سەربەخۆ، چونکە بە ناچاری پەیوەستە بە بەرژەوەندییە سەرمایەداری و هەژموونییە گەورەکان
پەیوەندیی نێوان سیاسەتی کورد و سیستەمی سەرمایەداری بازاڕی وزە و جوگرافیای سیاسی پەیوەستبوون بە سیستەمی نەوت و گاز
زۆربەی ناوچە کوردییەکان (بە تایبەت باشووری کوردستان دەکەونە ناوچەی گرنگی نەوت و گازەوە ئەمە وایکردووە کورد ببێتە کارەکتەرێکی سەرەکی لە بازاڕی جیهانی وزەدا “
بەرژەوەندیی نێودەوڵەتی: هێزە سەرمایەدارییەکان وڵاتانی ڕۆژاوا، کۆمپانیا زەبەلاحەکانی نەوت پێویستییان بە سەقامگیریی هێڵەکانی گواستنەوە و دابینکردنی وزە هەیە. ئەم بەرژەوەندیی هاوبەشە کاتییە دەبێتە هۆی پاڵپشتیی سیاسی و سەربازی بۆ دەسەڵاتی کوردی
سیستەمی سەرمایەداری، سەربەخۆیی ئابووری کوردی لاواز کردووە و کارتێکی فشاری گەورەی داوەتە دەست هێزە دەرەکییەکان دەرەنجامی سەرمایەداری لەسەر ناوخۆ “
سیستەمێکی ئابووری ناوخۆیی دروست کردووە کە زۆر بە خێرایی توێژێکی دەوڵەمەندی نزیک لە دەسەڵاتی سیاسی و کەرتی وزەی دروست کردووە، لە بەرامبەردا جەماوەرێکی زۆر لە خزمەتگوزارییە سەرەکییەکان بێبەش بوونە گرنگیپێدانی زۆری جیهان بە سەقامگیریی ناوچەکە، زۆر جار بۆ دڵنیابوون لە بەردەوامیی بازرگانی و پڕۆژە سەرمایەدارییەکانە، نەک بۆ دابینکردنی مافە دیموکراسی و نەتەوەییەکان.
کاریگەریی هەژموون و هاوپەیمانییە کاتییەکان مانەوە لە بەرامبەر پاراستن پێویستی بە هاوپەیمانی کورد لە ناوچەیەکی پڕ ململانێدا و لە دەوروبەری چوار دەوڵەتی نەیاری مێژوویی تورکیا، ئێران، سوریا، عێراق ناچارە پشت بە هێزێکی گەورە ببەستێت ڕۆڵی کورد وەک جێگرەوە لە ململانێ نێودەوڵەتییەکاندا وەک شەڕی داعش هێزی پێشمەرگە و شەڕڤانان وەک هێزێکی زەمینی کاریگەر خزمەتی بەرژەوەندیی وڵاتانی ڕۆژاوایان کرد. ئەم ڕۆڵە ستراتیجییە بووە هۆی مانەوە و چەسپاندنی قەوارە سیاسییەکان، بەڵام سەربەخۆیی بڕیاری کەم کردەوە سیاسەتی پێدانی زامنی مانەوە': لەبری ئەوەی هێزە گەورەکان بە شێوەیەکی بنەڕەتی پشتگیری لە مافی چارەنووسی نەتەوەیی بکەن، زیاتر "زامنی مانەوە دەدەن بە قەوارە کوردییەکان، بە مەرجێک ئەو قەوارانە لە چوارچێوەی بەرژەوەندییەکانی ئەواندا بمێننەوە.
ئامانجی لە مێژینەی دەوڵەتێکی سەربەخۆ کورد بە شێوەیەکی کردەیی گۆڕاوە بۆ پاراستنی قەوارە وەک ئامانجێکی یەکلاکەرەوە ئەم مانەوەیە بە تێچوویەکی گەورە دێت، کە بریتییە لە سنووردارکردنی ئازادیی سیاسی و بڕیاردان قبووڵکردنی سیستەمی ئابووری ناعەدالەتی جیهانی بەردەوامیی دابەشبوونی ناوخۆیی لە پێناو بەدەستهێنانی پشتیوانیی سیاسەتی سەرمایەداری ..
